Stosunek władz odpowiedzialnych za ściganie sprawców przestępstw, a co za tym idzie często i przedstawicieli nauki do kryminalistyki ulegał na przestrzeni lat jej istnienia różnorodnym przemianom. Przez długi okres kryminalistyka i jej zdobycze pełniły rolę „służebnicy prawa karnego”. Odmawiano jej statusu samodzielnej dziedziny naukowej, wykorzystując jednak w procesie karnym jej osiągnięcia. Kwestia istnienia kryminalistyki i jej stałego rozwoju w czasach współczesnych nie budzi kontrowersji. Za uznaniem znaczenia kryminalistyki jako nauki świadczy stały jej rozwój jak też fakt, że zagadnienia kryminalistyczne wielokrotnie stanowiły bazę do pisania prac magisterskich i rozpraw doktoranckich, pisanych pod kierownictwem wybitnych i znanych naukowców.
Ilekroć następują rozważania na temat dowolnej dziedziny nauki to zawsze wiążą się z tym rozważania o jej początki. Jeżeli chodzi o kryminalistykę to najczęstszą odpowiedzią na to pytanie jest stwierdzenie, że kryminalistyka istnieje tak długo jak istnieje przestępstwo. W twierdzeniu tym jest oczywiście pewna przesada, ale w przypadku każdego przestępstwa poszukiwano śladów mogących wskazać sprawcę, badano sposób działania sprawcy i pobudki. Humorystycznym przykładem wykorzystania śladów kryminalistycznych do identyfikacji sprawcy, jest opis występujący w starotestamentowej wersji Księgi Daniela. Aby zapewnić przychylność boga Bela, Cyrus Wielki składał w świątyni codzienne ofiary, które mimo zaplombowania drzwi znikały ze świątyni. O tym cudownym zjawisku chciał przekonać sceptycznie nastawionego Daniela, nakazując mu uczestnictwo w czynności plombowania pomieszczenia. Podczas składania darów i plombowania pomieszczenia Daniel dyskretnie na posadzce rozpylił popiół. Nazajutrz w obecności Daniela zdziwiony Cyrus zobaczył na popiele ślady bosych stóp, prowadzące do kamiennej ściany i znikające pod nią. Sprawcy fałszywych cudów zostali na podstawie śladów zidentyfikowani.
Rozwój nauki XIX i XX wieku zdecydowanie stymulował rozwój kryminalistyki. W okresie tym pojawiają się nazwiska, które nierozerwalnie wiążą się z kryminalistyką. Z kryminalistyką na świecie utożsamia się nazwiska: Hans Gross, Alphonse Bertillon, Francis Galton, Edmond Locard, natomiast polską Leon Wachholz i Jan Olbrycht., Jan Sehn, Włodzimierz Gutekunst i Paweł Horyszowski. W czasie tym krystalizują się wszystkie podstawowe dziedziny współczesnej kryminalistyki, powstają nowe, a ich katalog nawet w dniu dzisiejszym nie jest zamknięty. W ostatnim okresie byliśmy świadkami tworzenia AFIS, identyfikacji osoby za pomocą profilowania DNA, identyfikacji sprawcy na podstawie śladu zapachowego i szeregu innych metod. Przed nami jest identyfikacja osoby na podstawie innych danych biometrycznych takich jak źrenica oka, dno oka i wyglądu osoby.
Współczesna kryminalistyka opiera się na bardzo wyrafinowanych technologicznie metodach ujawniania śladu, który sprawca pozostawił na miejscu zdarzenia, jak też nowych metodach identyfikacyjno-badawczych. Ujawnienie i zabezpieczenie śladu jest oczywiście pierwszym i podstawowym etapem, prowadzącym do identyfikacji sprawcy zdarzenia. Tak więc osoby odpowiedzialne za czynność uzyskania materiału dowodowego z miejsca przestępstwa muszą w swoim arsenale posiadać odpowiednie materiały i sprzęt służące do ujawnienia i zabezpieczenia możliwie największej ilości śladów kryminalistycznych pochodzących od sprawcy. Brak odpowiedniej ilości śladów i odpowiedniej jakości, uniemożliwia ich identyfikacją przy zastosowaniu nawet najlepszych narzędzi badawczych.
Rozwój środków służących do ujawniania śladów kryminalistycznych możemy prześledzić na przykładzie materiałów ujawniających ślady daktyloskopijne. Na początku istnienia daktyloskopii podstawową metodą ujawniania śladów linii papilarnych było zastosowanie kilku proszków daktyloskopijnych takich jak sproszkowany węgiel lub inne drobncząsteczkowe substancje. Do pobierania materiału porównawczego wykorzystywane były natomiast tusze daktyloskopijne rozprowadzane gumowym wałkiem na płycie. Obecnie kryminalistyka dysponuje zasobem kilkudziesięciu rodzajów proszków daktyloskopijnych, szerokim zakresem związków chemicznych reagujących z substancją potowo-tłuszczową tworzącą ślad oraz urządzeniami wzbudzającymi fluorescencję związków chemicznych wykorzystanych w procesie ujawniania śladów daktyloskopijnych. Pobieranie materiału porównawczego następuje za pomocą poduszek i wałków ceramicznych. Szczytowym osiągnięciem w zakresie ujawniania śladów daktyloskopijnych jest opracowanie urządzenia pozwalającego na poszukiwanie śladów linii papilarnych i ich rejestrację, bez wcześniejszego zastosowania innych metod wizualizacji śladu. W zakresie pobierania materiału porównawczego nastąpił również dalszy postęp. Obecnie czynność ta wykonywana jest za pomocą urządzeń skanujących linie papilarne i zapisujących zakodowane cyfrowo obrazy linii papilarnych w systemie AFIS.Podobny postęp możemy odnotować w innych dziedzinach kryminalistyki. Przykładowo, ujawniając i zabezpieczając ślady traseologiczne obok metod tradycyjnych, możemy stosować związki chemiczne ujawniające ślady obuwia oraz elektrostatyczną metodę zabezpieczania śladu. Rozbudowany został również zakres możliwości identyfikacji różnych substancji za pomocą szybkich testów, możliwych do zastosowania w warunkach polowych. Za ich pomocą możemy identyfikować wstępnie środki odurzające i substancje psychotropowe, substancje wchodzące w skład materiałów wybuchowych, substancje powstające w wyniku oddania strzału, cząsteczki metali pozostające na rękach sprawcy i inne.
Transformacji uległy również tradycyjne metody identyfikacji. Metodę klasyczną badań identyfikacyjno-porównawczych aktualnie wspomagają instrumentalne metody badań oraz komputerowe systemy identyfikacji. Pozwalają one tworzyć bazy śladów dowodowych i materiałów porównawczych i dokonywać przeszukań tych baz, typując sprawców przestępstw. Najczęściej występującymi bazami danych są komputerowe zbiory daktyloskopijne, zbiory kodów DNA, zbiory łusek i pocisków oraz zbiory śladów traseologicznych.Obowiązek zapewnienia dostępu do materiałów i sprzętu niezbędnych do ujawnienia i zabezpieczenia śladów przestępstwa, spoczywa na specjalistycznych firmach. Zadania realizowane przez te firmy należy rozpatrywać w wielu aspektach:
- po pierwsze, firma taka powinna zapewniać pełny dostęp do produktów zamawianych przez odbiorców,
- po drugie, oferowane produkty powinny spełniać najwyższe normy jakościowe,
- po trzecie, przygotowanie personelu firmy powinno umożliwiać pełnienie funkcji doradczych dla potencjalnych odbiorców,
- po czwarte, zadaniem firmy winno być prezentowanie nowych rozwiązań technicznych umożliwiających skuteczniejsze ujawnianie i zabezpieczanie śladów przestępstwa,
- po piąte, profesjonalna firma może realizować szkolenia z zakresu wykorzystania oferowanych produktów,
- po szóste, firma powinna opracowywać i oferować własne rozwiązania techniczne produktów odznaczających się parametrami wyższymi od parametrów produktów istniejących na rynku.
Pytania i zamówienia
Pytania i zamówienia proszę kierować telefoniczne na numer 22 550 4730 lub mailowo na adres
